Việc chẩn đoán và điều trị rau tiền đạo thế nào được đông đảo mẹ bầu quan tâm bởi đây là biến chứng nghiêm trọng khi bánh rau không bám đúng vị trí, gây nguy hiểm cho mẹ và bé. Cùng tìm hiểu cách nhận biết, phương pháp xử lý tình trạng rau tiền đạo.
1. Cách nhận biết rau tiền đạo
Rau tiền đạo là một tình trạng bánh rau bám ở vị trí thấp hơn bình thường, gần hoặc che lấp lỗ cổ tử cung. Điều này có thể cản trở đường đi của em bé khi sinh.
Dấu hiệu điển hình của rau tiền đạo là:
- Chảy máu âm đạo bất thường vào khoảng tuần thứ 20 của thai kỳ, tương ứng với cuối tam cá nguyệt thứ hai (cuối 3 tháng giữa) hoặc đầu tam cá nguyệt thứ ba (đầu 3 tháng cuối).
- Lượng máu ra có thể nhiều hay ít, kèm theo hoặc không kèm theo cơn co thắt tử cung, nhưng thường không gây đau bụng dữ dội.
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm qua âm đạo để xác định vị trí bánh rau. Siêu âm được chỉ định cho tất cả phụ nữ có triệu chứng nghi ngờ rau tiền đạo sau 20 tuần. Khám vùng chậu, đặc biệt là khám cổ tử cung bằng kỹ thuật số, có thể làm tăng chảy máu và vì vậy thường không được khuyến cáo.
Theo dõi nhịp tim thai cũng là một chỉ định quan trọng ở tất cả phụ nữ có triệu chứng nghi ngờ rau tiền đạo.
2. Phương pháp điều trị rau tiền đạo
Căn cứ vào mức độ che phủ của bánh rau, tình trạng chảy máu cũng như sự phát triển của thai nhi, các bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị rau tiền đạo phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
2.1. Thai phụ không có triệu chứng bất thường
Nếu qua thăm khám lâm sàng và hình ảnh siêu âm cho thấy bánh rau bám thấp nhưng chưa gây chảy máu, bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ bầu một số lưu ý như:
- Tạm ngưng quan hệ tình dục.
- Hạn chế các hoạt động mạnh và không nên thực hiện việc nâng vật nặng.
- Nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh di chuyển nhiều.
- Thường xuyên theo dõi cơn co tử cung. Khi thấy bất thường cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời.
2.2. Trường hợp thai phụ bị chảy máu
Tùy thuộc vào cường độ chảy máu, tuổi thai cũng như sức khỏe của mẹ và bé, bác sĩ sẽ cân nhắc các phương án can thiệp, điều trị rau tiền đạo phù hợp:
- Theo dõi, dưỡng thai đến khi em bé đủ trưởng thành (khoảng 34 – 36 tuần). Trong giai đoạn này, mẹ bầu cần tuân thủ nghiêm chỉ định của bác sĩ, nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường, không vận động mạnh.
- Truyền máu, điều trị nội khoa nếu lượng máu mất đi nhiều, ảnh hưởng tới sức khỏe người mẹ.
- Chỉ định mổ lấy thai cấp cứu khi tình trạng chảy máu không cầm được, dù tuổi thai còn nhỏ.
2.3. Chỉ định mổ lấy thai
Các trường hợp rau tiền đạo cần được chỉ định mổ lấy thai bao gồm:
- Rau tiền đạo bị chảy máu nhiều, bất kể tuổi thai.
- Rau tiền đạo trung tâm và thai nhi đã đủ trưởng thành để chào đời.
- Rau tiền đạo bán trung tâm, che lấp một phần lỗ cổ tử cung.
Ngược lại, với các trường hợp bánh rau bám thấp, bám mép có thể để thai phụ sinh thường qua ngã âm đạo, nếu không xuất hiện bất kỳ biến chứng nào khác.
Thực tế có những trường hợp, khi thai được 27 tuần, siêu âm phát hiện bánh rau che lấp hoàn toàn cổ tử cung. Tuy nhiên đến lúc thai nhi đủ tháng, bánh rau đã di chuyển lên cao, không còn cản trở đường ra của em bé. Vì vậy, trước khi quyết định phương pháp sinh, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm kiểm tra lại vị trí của bánh rau.
3. Lời khuyên của bác sĩ trong điều trị rau tiền đạo
Để điều trị rau tiền đạo hiệu quả, bác sĩ khuyên thai phụ cần tuân thủ nghiêm ngặt những lời dặn sau:
- Nghỉ ngơi tuyệt đối, tránh vận động mạnh, nâng vác nặng.
- Không nên quan hệ tình dục trong suốt thời gian mang thai.
- Thăm khám thai định kỳ để theo dõi sát sao tình trạng rau tiền đạo.
- Khi có dấu hiệu ra máu âm đạo, đau bụng dữ dội, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán rau tiền đạo và xử trí kịp thời.
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung sắt để tránh thiếu máu do mất máu.
- Thực hiện nghiêm túc phác đồ điều trị rau tiền đạo của bác sĩ như dùng thuốc cầm máu, thuốc trưởng thành phổi thai nhi nếu cần.
- Chuẩn bị sẵn sàng cho trường hợp phải mổ lấy thai cấp cứu.
- Phối hợp chặt chẽ với bác sĩ sản khoa để lên kế hoạch chấm dứt thai kỳ đúng thời điểm, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
4. Kết luận về chẩn đoán và điều trị rau tiền đạo
Tóm lại, rau tiền đạo là một biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ, cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc sử dụng siêu âm để chẩn đoán sớm và tuân thủ phác đồ điều trị rau tiền đạo theo hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng nhằm giảm tỷ lệ nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
Thai phụ cần nghỉ ngơi, tránh gắng sức và không chủ quan khi có bất thường. Chế độ dinh dưỡng hợp lý và thăm khám thai định kỳ cũng giúp kiểm soát tình trạng rau bám bất thường.
Với phương pháp điều trị phù hợp, nhiều trường hợp vẫn có thể sinh thường thành công. Tuy nhiên, mổ lấy thai là biện pháp an toàn và cần thiết cho các trường hợp rau tiền đạo nặng, ra máu hoặc thai già tháng.
Vì vậy, việc phối hợp chặt chẽ với bác sĩ, tuân thủ theo dõi và điều trị rau tiền đạo đến cùng là yếu tố then chốt để thai kỳ diễn ra suôn sẻ. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay lo lắng, mẹ bầu hãy đặt lịch thăm khám tại Phòng khám Chuyên khoa Siêu âm Sản Phụ khoa để được hỗ trợ kịp thời.
