Đau bụng kinh là một hiện tượng phổ biến xảy ra trong những ngày hành kinh ở phụ nữ. Mức độ đau có thể khác nhau tùy theo từng người, có người chỉ cảm thấy đau nhẹ trong khi có người lại đau nghiêm trọng hơn.
Vì vậy, làm sao để biết khi nào đau bụng kinh là bình thường? Cùng tìm hiểu vấn đề này với BSCKII Đỗ Thị Ngọc Lan.
1. Đau bụng kinh là gì?
Đau bụng khi hành kinh nhiều gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Đau bụng kinh, hay còn được gọi là thống kinh, là thuật ngữ y khoa dùng để chỉ tình trạng xuất hiện cơn đau co thắt ở vùng bụng dưới trong thời gian diễn ra hành kinh, tăng lên do có sự co bóp của tử cung.
Đây là hiện tượng phổ biến trong chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.
Theo nghiên cứu của Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), hơn một nửa số phụ nữ trong nghiên cứu bị tình trạng đau bụng kinh từ 1 đến 2 ngày mỗi tháng.
Thông thường, cơn đau chỉ ở mức độ nhẹ, tuy nhiên trong một số trường hợp, cơn đau nặng có thể nghiêm trọng đến mức gây ra những ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt và công việc hàng ngày ở trong khoảng thời gian này.
2. Phân loại đau bụng kinh
Đau bụng khi hành kinh được chia thành hai loại chính là đau bụng kinh nguyên phát và thứ phát.
- Đau bụng kinh nguyên phát
Chỉ đơn thuần là cơn đau mà không có nguyên nhân bệnh lý. Cơn đau bụng thường xuất hiện từ khoảng 1-2 ngày trước khi bắt đầu kỳ kinh hoặc khi kỳ kinh bắt đầu.
Cơn đau bụng kinh nguyên phát thường kéo dài từ 24-48 giờ và giảm dần, có thể kèm theo các triệu chứng khác như:
- Đau ở vùng bụng dưới, lưng hoặc đùi ở mức độ nhẹ đến dữ dội;
- Có cảm giác buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi và thậm chí tiêu chảy.
Cơn đau bụng kinh nguyên phát thường bắt đầu ngay sau khi kỳ kinh bắt đầu và sau đó giảm dần khi phụ nữ già đi hoặc sau khi sinh con.
- Đau bụng kinh thứ phát
Có liên quan đến các bệnh lý hoặc nhiễm trùng trong cơ quan sinh sản của phụ nữ, chẳng hạn như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, lạc tuyến tử cung…
Cơn đau bụng kinh thứ phát thường bắt đầu sớm hơn trong chu kỳ kinh và kéo dài lâu hơn so với thông thường. Ngoài ra, không có các triệu chứng như buồn nôn, nôn, mệt mỏi hoặc tiêu chảy.
3. Nguyên nhân gây đau bụng kinh
Thông thường, trứng sẽ rụng hàng tháng theo chu kỳ đều đặn. Trong trường hợp có sự gặp gỡ giữa tinh trùng và trứng và quá trình thụ tinh diễn ra, trứng đã thụ tinh sẽ di chuyển qua ống dẫn trứng và đến tử cung để nắm bắt và phát triển thành thai nhi.
Tuy nhiên, nếu không có sự gặp gỡ này xảy ra, tử cung sẽ co bóp để đẩy lớp niêm mạc và trứng ra khỏi cơ thể, gọi là kỳ kinh.
Khi tử cung co lại, các mạch máu trong niêm mạc tử cung sẽ bị chèn ép, dẫn đến sự thiếu oxy trong các mô trong tử cung, gây ra các chất gây co thắt mạnh hơn khiến phụ nữ cảm thấy đau hơn.
Ngoài ra, trong những ngày đầu kỳ kinh, cơ thể cũng sản xuất một chất trung gian hóa học gọi là prostaglandin. Chất này khiến tử cung co bóp nhiều hơn và mạnh hơn, tăng mức độ đau trong thời gian này.
Ngoài các nguyên nhân nêu trên, mắc các bệnh lý sau cũng có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của đau bụng trong giai đoạn hành kinh:
- U xơ tử cung;
- Lạc nội mạc tử cung;
- Bệnh vùng tuyến tử cung;
- Hẹp cổ tử cung;
- Viêm vùng chậu.
Hẹp cổ tử cung cũng là nguyên nhân gây đau bụng nặng khi hành kinh.
Đối với những phụ nữ đã sử dụng vòng tránh thai, có một số trường hợp sau khi đặt vòng, cảm giác đau bụng kinh trở nên nghiêm trọng hơn.
Tuy nhiên, hiện tượng này thường chỉ xảy ra trong 3-4 tháng đầu sau khi vòng tránh thai được đặt, khi tử cung đã thích nghi và quen với vòng tránh thai, cơn đau sẽ dần giảm đi.
4. Triệu chứng của đau bụng kinh diễn ra như thế nào?
Triệu chứng tiêu biểu của đau bụng kinh là cảm giác đau âm ỉ ở phần bụng dưới, có thể là đau quặn hoặc đau dữ dội.
Thông thường, cơn đau bụng sẽ xuất hiện khoảng 1-2 ngày trước hoặc trong thời gian kỳ kinh, đạt đỉnh mức cao nhất trong vòng 24 giờ đầu và sau đó giảm dần trong khoảng 2-3 ngày.
Cơn đau có thể lan xuống vùng thắt lưng và đùi và mức độ đau này tỷ lệ thuận với sự co bóp của tử cung.
Bên cạnh đó, phụ nữ cũng có thể gặp thêm các triệu chứng khác như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, tiêu chảy hoặc táo bón, tùy vào cơ địa của mỗi người.
5. Đau bụng kinh có nguy hiểm không?
Đau bụng kinh bắt đầu trước kỳ kinh và kéo dài lâu hơn so với cơn đau bụng kinh bình thường có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là một số bệnh lý có thể gây ra đau bụng kinh nghiêm trọng:
- U xơ tử cung: là những khối u lành tính gây áp lực lên tử cung và gây rối loạn kinh nguyệt và đau bụng kinh.
- Phụ nữ mắc bệnh u xơ tử cung sẽ có nhiều triệu chứng khó chịu như đau ở vùng bụng dưới, đau vùng chậu, tiểu khó, táo bón, rong kinh, cường kinh…
- Lạc nội mạc tử cung: lạc nội mạc tử cung có thể xuất hiện trong cơ tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng, hệ tiêu hóa dưới hoặc bàng quang.
- Các mô nội mạc ở tử cung này khi phát triển sẽ gây tình trạng sưng, viêm và chảy máu ở các vị trí không bình thường, gây ra đau trong kỳ kinh nguyệt.
- Hẹp cổ tử cung: cổ tử cung bị hẹp sẽ gây khó khăn cho việc lưu thông máu trong kỳ kinh, dẫn đến phụ nữ cảm thấy đau bụng nhiều hơn.
- Viêm vòi trứng: bệnh lý này ảnh hưởng đến khung xương chậu, gây ra đau bụng trước và trong kỳ kinh, cũng có thể gây ra đau không liên quan đến kỳ kinh.
- Ngoài ra, bệnh viêm vòi trứng còn có thể gây ra rất nhiều triệu chứng khác ví dụ như rối loạn kinh nguyệt, khí hư có màu sắc lạ, chóng mặt, buồn nôn…
- Ung thư cổ tử cung: ở giai đoạn đầu, ung thư cổ tử cung thường không có biểu hiện rõ ràng, khi tế bào ung thư phát triển mạnh hơn, có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau như đau bụng kinh dữ dội, đau vùng chậu, đau khi quan hệ tình dục, tiết dịch âm đạo bất thường…
- Vì vậy, các phụ nữ không nên coi thường các triệu chứng này.
Cần lưu ý đến ung thư cổ tử cung khi đau bụng kinh nặng.
6. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Mặc dù đau bụng kinh là một hiện tượng phổ biến trong kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ, tuy nhiên nếu bạn gặp phải các tình huống sau đây, cần đến gặp bác sĩ ngay:
- Bị đau bụng nặng một cách dữ dội, ảnh hưởng lớn đến các hoạt động sinh hoạt và công việc thường nhật.
- Các triệu chứng đau bụng ngày càng trở nên nặng và nghiêm trọng hơn.
- Cơn đau dữ dội.
7. Chẩn đoán cơn đau bụng kinh
Đầu tiên, bác sĩ sẽ thăm khám sức khỏe tổng quát và khám phụ khoa để điều tra thông tin bệnh sử bản thân, tiền sử gia đình để tìm hiểu các yếu tố nguy cơ. Trong quá trình khám phụ khoa, bác sĩ sẽ kiểm tra và phát hiện các bất thường có thể xuất hiện trong cơ quan sinh sản.
Nếu có nghi ngờ về việc đau bụng kinh thứ phát có liên quan đến bệnh lý, bác sĩ có thể yêu cầu các kiểm tra sau:
- Siêu âm: là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh đơn giản để xem hình ảnh của tử cung, cổ tử cung, buồng trứng và hai ống dẫn trứng.
- Chụp CT, MRI hoặc kết hợp CT và X-quang theo từng trường hợp cụ thể.
- Nội soi ổ bụng: nhằm phát hiện các vấn đề như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng hoặc mang thai ngoài tử cung.
8. Cách giảm cơn đau bụng kinh?
Để có thể giảm đau bụng kinh, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau đây:
Một số phương pháp giảm đau bụng dễ thực hiện.
- Sử dụng túi ấm nóng đặt lên vùng bụng dưới.
- Tắm bằng nước ấm.
- Thực hiện các bài tập thư giãn, giảm stress như yoga hay thiền.
- Tránh uống rượu, hút thuốc lá hoặc sử dụng chất kích thích vì có thể làm tăng cơn đau.
- Ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý để giảm sự khó chịu của đau bụng kinh.
- Sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng thuốc đúng cách và tránh lạm dụng thuốc.
Đối với những người bị đau bụng kinh do bệnh lý, việc tham khảo ý kiến từ bác sĩ là cần thiết để được tư vấn và điều trị bệnh lý một cách hiệu quả.
9. Kết luận
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cảm giác đau bụng kinh bình thường và bất thường, từ đó bạn có thể thăm khám và can thiệp kịp thời.
Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc vướng mắc nào, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline để được tư vấn trực tiếp từ các chuyên gia phụ khoa.
Để biết thêm những thông tin về triệu chứng đau bụng kinh bất thường, đặt lịch khám sản phụ khoa và sàng lọc một số bệnh lý ung thư tại phòng khám của BSCKII Đỗ Thị Ngọc Lan, đặt lịch: 0868 555 168.
