Trong quá trình mang thai, nhiều bà bầu gặp phải tình trạng nhau thai bám thấp, khiến họ lo lắng không biết liệu mình có thể sinh thường được hay không. Bài viết này sẽ giúp các mẹ hiểu rõ hơn về vấn đề và cách xử lý khi gặp phải tình huống tương tự.
1. Nhau thai bám thấp là gì?
Nhau thai bám thấp là hiện tượng nhau thai (hay còn gọi là bánh nhau) không nằm ở vị trí bình thường là đáy tử cung, mà lại bám ở phần dưới của tử cung, gần với cổ tử cung. Nhau thai đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dưỡng chất và oxy cho thai nhi thông qua máu của mẹ. Khi một phần hoặc toàn bộ nhau thai che lấp lỗ cổ tử cung, tình trạng này được gọi là nhau tiền đạo.
Thông thường, nhau thai bám thấp sẽ được phát hiện qua siêu âm, khi khoảng cách từ mép dưới của bánh nhau đến lỗ cổ tử cung nhỏ hơn 2cm. Tuy nhiên, ở những tháng đầu của thai kỳ, nhau thai còn có thể tự di chuyển lên cao hơn khi tử cung của mẹ phát triển về phía trên. Vì vậy, chẩn đoán chính xác nhau thai bám thấp thường được thực hiện từ tuần thứ 28 trở đi.
2. Nhau thai bám thấp được chẩn đoán thế nào?
Việc chẩn đoán nhau thai bám thấp thường được thực hiện qua siêu âm. Bác sĩ sẽ đo khoảng cách từ mép dưới của bánh nhau đến lỗ trong cổ tử cung. Nếu khoảng cách này dưới 2cm, mẹ bầu được chẩn đoán là bị nhau thai bám thấp.
Thông thường, tình trạng này được phát hiện vào khoảng tuần thứ 28 của thai kỳ. Trước đó, nhau thai có thể tự di chuyển lên cao hơn khi tử cung phát triển. Tuy nhiên, nếu nhau thai vẫn bám thấp sau tuần 28, khả năng tự di chuyển lên cao là rất thấp.
Các bác sĩ sẽ theo dõi sát sao tình trạng của mẹ bầu bị nhau thai bám thấp bằng siêu âm định kỳ. Họ sẽ đánh giá sự phát triển của nhau thai và thai nhi, cũng như theo dõi các dấu hiệu xuất huyết bất thường. Từ đó đưa ra phác đồ điều trị và sinh phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
3. Liệu nhau thai bám thấp có thể sinh thường?
Khi chuyển dạ, cổ tử cung sẽ giãn nở để thai nhi có thể di chuyển xuống và chào đời. Nhau thai bám thấp không phải lúc nào cũng cản trở quá trình này. Tuy nhiên, trong một số trường hợp phức tạp, nhau thai che lấp lỗ cổ tử cung có thể gây chảy máu nhiều, kéo dài thời gian sinh nở và thậm chí đe dọa đến tính mạng của cả người mẹ và thai nhi. Lúc này, các bác sĩ sẽ cân nhắc việc mổ lấy thai để đảm bảo an toàn.
Đối với những trường hợp nhau thai bám qua một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung (nhau tiền đạo bán trung tâm và trung tâm), kế hoạch sinh mổ sẽ được lên sẵn khi xuất hiện dấu hiệu xuất huyết âm đạo. Thời điểm thực hiện ca mổ sẽ do bác sĩ quyết định dựa trên sự cân bằng giữa lợi ích và nguy cơ, với mục tiêu cao nhất là sức khỏe của mẹ và bé.
Như vậy, khả năng sinh thường khi bị nhau thai bám thấp phụ thuộc nhiều vào vị trí của nhau thai trước khi chuyển dạ. Để có quyết định chính xác nhất, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
4. Cách điều trị nhau thai bám thấp
Khi được chẩn đoán mắc chứng nhau thai bám thấp, mẹ bầu cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Tùy vào mức độ chảy máu và tình trạng phát triển của thai nhi, phương pháp điều trị nhau thai bám thấp sẽ được đề xuất cho phù hợp.
4.1. Trường hợp không có hoặc chảy máu ít
Nếu mẹ bầu không gặp tình trạng chảy máu hoặc chỉ chảy máu nhẹ, bác sĩ sẽ khuyến cáo nghỉ ngơi tại nhà, hạn chế vận động mạnh, chỉ đứng và ngồi khi cần thiết. Ngoài ra, chị em cần tránh quan hệ tình dục và theo dõi tình hình xuất huyết thường xuyên.
Trong trường hợp chảy máu nhiều hơn, mẹ bầu nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra kỹ lưỡng. Vào thời điểm chuyển dạ, nếu lượng máu chảy ít, bác sĩ có thể cho theo dõi qua đường âm đạo và tiến hành bấm ối sớm khi cổ tử cung mở để tránh xuất huyết.
4.2. Trường hợp xuất huyết nghiêm trọng
Mẹ bầu bị chảy máu nặng sẽ được chỉ định nhập viện để theo dõi. Tùy vào mức độ mất máu, bác sĩ có thể chỉ định truyền máu hoặc dùng thuốc để ngăn ngừa chuyển dạ sớm.
Nếu thai nhi đã được 36 tuần tuổi và mẹ xuất huyết nặng, việc chấm dứt thai kỳ sớm bằng phẫu thuật có thể được tiến hành để đảm bảo an toàn. Trong một số trường hợp sinh non, bé có thể cần được tiêm thuốc trưởng thành phổi.
4.3. Xuất huyết không kiểm soát được
Khi gặp tình huống này, phẫu thuật cấp cứu sẽ được chỉ định ngay lập tức để cứu sống mẹ và bé.
5. Mẹ bầu cần làm gì khi bị nhau thai bám thấp?
Để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến thai kỳ, mẹ bầu cần đến ngay một bệnh viện uy tín có chuyên khoa sản phụ khoa khi được chẩn đoán mắc chứng nhau thai bám thấp. Tại đây, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao sẽ thăm khám và đưa ra chẩn đoán chính xác. Mẹ bầu cần tuân thủ lịch khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
Bên cạnh đó, mẹ bầu cần lưu ý những điểm sau:
- Nghỉ ngơi hợp lý, không nằm yên một chỗ quá lâu nhưng cũng tránh di chuyển nhiều hay vận động mạnh.
- Hạn chế đi xe máy, đi đường dài hoặc đường xấu.
- Kiêng quan hệ tình dục trong thời gian này.
- Tránh tác động lên vùng bụng để không kích thích tử cung và gây chảy máu.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, tránh thức ăn khó tiêu hoặc gây đầy hơi, táo bón.
- Khi phát hiện chảy máu âm đạo hoặc bất kỳ triệu chứng bất thường nào, cần nhập viện ngay lập tức.
6. Làm thế nào để phòng tránh nhau thai bám thấp?
Để phòng ngừa nhau thai bám thấp, các cặp vợ chồng nên:
- Lập kế hoạch hóa gia đình hợp lý, tránh sinh con quá nhiều và phá thai liên tục.
- Đi khám thai định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và xử lý kịp thời.
- Nhận biết rõ các dấu hiệu chuyển dạ thực sự giúp mẹ đến bệnh viện đúng lúc, không ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
- Mẹ bầu cũng cần phân biệt được sự khác nhau giữa rỉ ối và chảy dịch âm đạo để tránh nguy cơ sinh non, suy thai và tử vong ở trẻ sơ sinh.
- Nếu gặp tình trạng xuất huyết âm đạo, hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa sản để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
- Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, ăn nhiều rau xanh, trái cây, bổ sung sắt và canxi khi có chỉ định của bác sĩ.
- Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng và mệt mỏi quá mức.
Nhau thai bám thấp là một vấn đề đáng quan tâm trong thai kỳ. Khả năng sinh thường khi gặp tình trạng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là vị trí của nhau thai trước khi chuyển dạ. Vì vậy, tốt nhất mẹ bầu nên tìm đến các bác sĩ và chuyên gia y tế để được tư vấn và đưa ra quyết định phù hợp nhất với trường hợp cụ thể của mình.
7. Lời khuyên của bác sĩ
Các bác sĩ khuyến cáo rằng mẹ bầu bị nhau thai bám thấp cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định nghỉ ngơi và thăm khám định kỳ. Mẹ bầu nên hạn chế vận động mạnh, tránh quan hệ tình dục và theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường như chảy máu âm đạo.
Đối với các trường hợp phức tạp, mẹ bầu có thể cần nhập viện để theo dõi liên tục. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng mẹ bầu và thai nhi để đưa ra quyết định sinh thường hay sinh mổ sao cho an toàn nhất. Trong một số trường hợp, họ có thể khuyến nghị kết thúc thai kỳ sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, mẹ bầu cũng cần chú ý chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý. Một chế độ ăn cân bằng, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất sẽ giúp nâng cao sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Bên cạnh đó, tránh stress và mệt mỏi quá độ cũng rất quan trọng để thai kỳ diễn ra thuận lợi.
8. Kết luận
Tóm lại, nhau thai bám thấp là một tình trạng đáng quan tâm trong thai kỳ. Mẹ bầu cần được theo dõi chặt chẽ bởi các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ về chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng và thăm khám định kỳ là rất cần thiết để giảm thiểu các rủi ro cho mẹ và thai nhi.
Dù sinh thường hay sinh mổ, điều quan trọng nhất là sự an toàn của cả mẹ và bé. Các bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng cụ thể của mỗi trường hợp để đưa ra quyết định thích hợp nhất.
Nếu mẹ bầu có bất kỳ thắc mắc hay lo lắng nào về tình trạng nhau thai bám thấp, hãy đặt lịch thăm khám tại Phòng khám Chuyên khoa Siêu âm Sản Phụ khoa. Tại đây, các chuyên gia y tế sẽ đưa ra những tư vấn và hỗ trợ kịp thời, giúp đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Liên hệ - đặt lịch
