Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các tế bào nội mạc bên trong phát triển ngoài tử cung làm tổn thương vòi trứng, ống dẫn trứng ảnh hưởng khả năng thai sản của chị em. Hãy cùng BS Ngọc Lan tìm hiểu quy trình khám và chẩn đoán lạc nội mạc tử cung.
1. Vì sao chẩn đoán lạc nội mạc tử cung thường chậm?
Lạc nội mạc tử cung thường được chẩn đoán chậm chính vì đặc điểm của bệnh, gồm các triệu chứng không đặc hiệu và phương pháp chẩn đoán phức tạp. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến việc chẩn đoán chậm của lạc nội mạc tử cung:
- Triệu chứng không đặc hiệu:
Lạc nội mạc tử cung không gây ra quá nhiều triệu chứng, thường gặp nhất ở các bệnh nhân đó chính là triệu chứng đau như đau bụng kinh (thống kinh nặng), đau vùng chậu mãn, chu kỳ kinh nguyệt không đều, chảy máu ngoài chu kỳ kinh, đau quan hệ tình dục,….
Tuy nhiên, các triệu chứng này cũng có thể xuất hiện trong nhiều tình trạng khác, gây khó khăn trong việc xác định chính xác lạc nội mạc tử cung.
- Phương pháp chẩn đoán phức tạp:
Phương pháp chẩn đoán lạc nội mạc tử cung thường dựa vào việc thực hiện phẫu thuật nội soi (laparoscopy) để xem trực tiếp các biểu hiện của lạc nội mạc tử cung trong tử cung và các cơ quan xung quanh. Tuy nhiên, phương pháp này là một quá trình khá phức tạp, đòi hỏi phẫu thuật và có thể gây ra những biến chứng nhất định.
Điều này đã khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn và chậm chạp. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sinh thiết mô (lấy một phần mô) để xét nghiệm giúp cho quá trình chẩn đoán xác định bệnh.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều phương pháp chẩn đoán mới và ít xâm lấn hơn đã được phát triển, như MRI, hình ảnh phổ tử cung và xét nghiệm máu để đo mức độ hormone. Những phương pháp này đang giúp cải thiện quá trình chẩn đoán lạc nội mạc tử cung, tăng khả năng phát hiện sớm và đưa ra điều trị kịp thời cho bệnh nhân.
2. Quy trình tiêu chuẩn để khám và chẩn đoán lạc nội mạc tử cung
Quy trình tiêu chuẩn để khám và chẩn đoán lạc nội mạc tử cung bao gồm các bước sau đây:
- Tiền sử và triệu chứng: Bác sĩ sẽ tiến hành cuộc hỏi bệnh chi tiết để thu thập thông tin về tiền sử bệnh của bạn và các triệu chứng bạn đang gặp phải. Họ sẽ hỏi về chu kỳ kinh nguyệt, mức độ đau, tình trạng chảy máu và bất kỳ triệu chứng khác liên quan đến lạc nội mạc tử cung.
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành khám thể lâm sàng để kiểm tra tử cung, buồng trứng và các cơ quan xung quanh. Họ có thể sử dụng kỹ thuật như siêu âm bằng cách đặt dụng cụ siêu âm vào âm đạo hoặc siêu âm bụng để xem tử cung và nhận diện sự hiện diện của các dấu hiệu lạc nội mạc tử cung.
- Chẩn đoán hình ảnh: Một số phương pháp hình ảnh có thể được sử dụng để đánh giá chính xác hơn về tình trạng lạc nội mạc tử cung. Các phương pháp này có thể bao gồm siêu âm, MRI (cộng hưởng từ hạt nhân), hình ảnh phổ tử cung (hysterosalpingography),…
- Xét nghiệm hormone: Một số xét nghiệm máu có thể được thực hiện để đo mức độ hormone và phát hiện các biến đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Việc kiểm tra hormone có thể giúp loại trừ các nguyên nhân khác gây ra triệu chứng tương tự và hỗ trợ trong việc chẩn đoán bệnh.
- Nội soi (laparoscopy): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể quyết định thực hiện nội soi để xem trực tiếp bên trong tử cung và các cơ quan xung quanh. Qua việc chụp ảnh và lấy mẫu mô (nếu cần), bác sĩ có thể xác định chính xác tình trạng lạc nội mạc tử cung.
Một số nghiên cứu cho rằng bác sĩ có thể chẩn đoán xác định bệnh này hoàn toàn có thể dựa vào những triệu chứng đặc biệt của bệnh như tình trạng đau hay trong kì kinh có các triệu chứng liên quan đến đường tiêu hóa như nôn ói, tiêu chảy,…
Tuy nhiên điều này phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của bác sĩ chuyên môn nên nội soi được coi là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán lạc nội mạc tử cung.
3. Định hướng mới về chẩn đoán lạc nội mạc tử cung
Hiện nay, việc chẩn đoán bệnh còn gặp nhiều hạn chế từ đó ảnh hưởng đến kế hoạch điều trị, khả năng chữa trị của bệnh nhân. Vì vậy, các bác sĩ không ngừng đưa ra những định hướng mới trong chẩn đoán lạc nội mạc tử cung. Điều này giúp việc chẩn đoán xác định bệnh trở nên thuận tiện và ít xâm lấn hơn.
Dựa trên các triệu chứng điển hình để chẩn đoán bệnh: Theo các nghiên cứu ta thấy được đau là triệu chứng điển hình của lạc nội mạc tử cung thường gặp nhất là đau bụng kinh nặng, giao hợp đau, đau vùng chậu mãn, không hề có tương quan giữa mức độ đau và tiến triển của bệnh. Ngoài ra, người bệnh còn các triệu chứng tiêu hóa, tiết niệu theo tính chu kì.
Thực hiện nội soi để chẩn đoán xác định bệnh dù rất tốt giúp ta xác định chính xác. Tuy nhiên, điều này làm chậm quá trình chẩn đoán và xâm lấn nhiều đối với bệnh nhân có thể để lại các biến chứng. Do vậy, nhiều nghiên cứu được thực hiện nhằm trả lời câu hỏi liệu rằng cần thiết thực hiện nội soi ổ bụng để chẩn đoán lạc nội mạc tử cung hay không?
Các kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng việc nội soi đôi khi là không cần thiết và ta có thể dựa trên những triệu chứng nội khoa để chẩn đoán. Cùng với sự phát triển của công nghệ, nhiều kĩ thuật hình ảnh ra đời giúp việc chẩn đoán trở nên dễ dàng hơn như siêu âm, MRI, xét nghiệm hormone,…
Tuy nhiên, các phương pháp giúp chẩn đoán bệnh vẫn đang được phát triển và nghiên cứu. Chúng ta chưa thể phủ nhận được lợi ích của nội soi ổ bụng để chẩn đoán xác định bệnh.
4. Nếu chẩn đoán lạc nội mạc tử cung, bệnh nhân cần làm gì?
Nếu chị em có triệu chứng đau và nghi ngờ về lạc nội mạc tử cung, bạn nên:
- Ghi chép triệu chứng: Ghi lại chi tiết về triệu chứng đau của bạn, bao gồm mức độ đau, thời gian xuất hiện, tần suất và các yếu tố khác đi kèm. Điều này sẽ giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng của bạn.
- Thảo luận với bác sĩ: Khi bạn gặp các triệu chứng đau, bạn hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn thích hợp. Bác sĩ có thể hỏi về tiền sử bệnh, chu kỳ kinh nguyệt và các triệu chứng khác để xác định nguyên nhân có thể gây ra đau.
- Phân biệt cơn đau lạc nội mạc tử cung và các cơn đau khác: Điều quan trọng là phân biệt cơn đau lạc nội mạc tử cung và các cơn đau khác. Chị em có thể đọc thêm về cách phân biệt các loại cơn đau trong các tài liệu y tế hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ để có được sự tư vấn chính xác.
- Không chủ quan với đau bụng kinh: Đau bụng kinh là một triệu chứng phổ biến và không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, nếu đau bụng kinh của bạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày (thống kinh nặng), bạn nên thảo luận với bác sĩ để được đánh giá và điều trị.
- Đặt lịch hẹn khám với bác sĩ: Nếu có nghi ngờ về lạc nội mạc tử cung hoặc các vấn đề liên quan, bạn hãy đặt lịch hẹn khám với bác sĩ. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm và quy trình chẩn đoán phù hợp để đưa ra đánh giá chính xác và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.
5. Kết luận về chẩn đoán lạc nội mạc tử cung
Nhớ rằng, việc nói chuyện, tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ là quan trọng để đảm bảo bạn nhận được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung và điều trị chính xác cho tình trạng của mình.
Chị em có thể đặt lịch khám tại đây với BS Ngọc Lan – Nguyên Trưởng khoa Phụ ngoại bệnh viện Phụ sản Trung Ương để nhận được tư vấn và thăm khám trực tiếp từ bác sĩ.
