HPV là virus gây ra các bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Loại virus này có thể lây bằng nhiều con đường. Vậy người chưa quan hệ có bị nhiễm HPV không? Phòng tránh như thế nào?
1. Tìm hiểu tổng quan về virus HPV và con đường lây nhiễm
1.1. Virus HPV là gì?
HPV (Human Papillomavirus) là tên gọi chung cho một nhóm virus bao gồm hơn 100 chủng khác nhau. Phần lớn các chủng HPV không gây ra triệu chứng và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, một số chủng HPV lại là tác nhân chính gây nên các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Trong số hơn 40 chủng HPV gây bệnh ở bộ phận sinh dục, có khoảng 15 chủng thuộc nhóm nguy cơ cao, có khả năng dẫn đến ung thư cổ tử cung và các bộ phận sinh dục khác. Hai chủng HPV nguy hiểm nhất là 16 và 18, chiếm tới 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung. Thời gian từ khi nhiễm HPV đến khi tiến triển thành ung thư có thể kéo dài từ vài năm cho tới 10 năm.
1.2. Con đường lây lan của HPV
Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục không an toàn. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus thường không gây triệu chứng ngay lập tức. Thậm chí, một số trường hợp phải sau nhiều năm quan hệ với người bị nhiễm mới xuất hiện dấu hiệu bệnh. Vì vậy, rất khó xác định chính xác thời điểm nhiễm HPV.
Ngoài ra, HPV cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc bị tổn thương, da hoặc các vật dụng chứa dịch tiết cơ thể như quần áo lót.
2. Người chưa quan hệ có bị nhiễm HPV không?
Với những hiểu biết về con đường lây nhiễm của HPV, nhiều người băn khoăn liệu người chưa quan hệ có bị nhiễm HPV không. Theo kết quả nghiên cứu từ Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ, kể cả những người chưa quan hệ tình dục vẫn có nguy cơ mắc HPV.
Trong một nghiên cứu do nhà khoa học Lea Widdice và cộng sự thực hiện trên 259 cô gái từ 13-21 tuổi tại phòng khám Cincinnati từ giữa năm 2008 đến 2010, những người tham gia được chia thành hai nhóm: đã từng quan hệ tình dục và chưa quan hệ tình dục.
Kết quả cho thấy, trong 190 người đã quan hệ, có tới 133 người dương tính với HPV. Đáng chú ý, trong 69 người chưa từng quan hệ tình dục, vẫn có 8 trường hợp nhiễm HPV. Trong đó, 2 người mang chủng HPV 16 – loại có nguy cơ gây ung thư cổ tử cung cao.
Nhà nghiên cứu Eduardo Franco, thành viên nhóm phân tích cho rằng những người dương tính với HPV dù chưa quan hệ có thể đã trải qua một số hình thức tiếp xúc tình dục khác. Tuy nhiên, nghiên cứu chưa thể xác định vị trí nhiễm HPV là ở cổ tử cung hay âm đạo. Mặc dù HPV ở cổ tử cung có nguy cơ gây ung thư cao hơn, nhưng lại ít gặp ở người chưa quan hệ tình dục.
Eduardo Franco cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm phòng HPV từ 11-12 tuổi. Các loại vắc-xin hiện nay có thể ngăn ngừa cả HPV ở cổ tử cung và âm đạo nếu được tiêm trước khi xuất hiện nhiễm trùng. Những bạn gái bị nhiễm HPV ở âm đạo khi còn trẻ vẫn sẽ được bảo vệ trước HPV cổ tử cung nếu tiêm phòng sau đó.
Như vậy, câu trả lời cho thắc mắc “người chưa quan hệ có bị nhiễm HPV không?” là có. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất chính là tiêm vắc-xin HPV ở độ tuổi 11-12.
3. Cách phát hiện nhiễm virus HPV
Xét nghiệm HPV đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm sự hiện diện của virus trong cơ thể. Xét nghiệm này chỉ được chấp nhận để xác định tình trạng nhiễm HPV ở người có cổ tử cung, có thể tiến hành độc lập hoặc kết hợp với các xét nghiệm khác để đánh giá nguy cơ ung thư cổ tử cung.
Nếu lo lắng về khả năng bị nhiễm HPV dù chưa quan hệ và muốn có kết quả chắc chắn, chị em nên tiến hành xét nghiệm HPV. Test HPV cobas cho kết quả xác định HPV type 16, 18 và 12 type HPV nguy cơ cao khác, áp dụng trong sàng lọc. Hiện có 2 phương pháp lấy mẫu HPV được FDA Hoa Kỳ công nhận:
- Lấy mẫu từ cổ tử cung: Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ giống như thìa hoặc chổi quét nhẹ nhàng lấy tế bào từ cổ tử cung. Tế bào sau đó được bảo quản trong dung dịch đặc biệt. Mẫu này có thể dùng để xét nghiệm cả HPV và tế bào cổ tử cung.
- Tự lấy mẫu: Bệnh nhân tự lấy mẫu bằng cách sử dụng que tăm bông. Que tăm bông được dùng để lấy dịch âm đạo, dịch rửa cổ tử cung hoặc âm đạo hoặc từ bàn chải tế bào.
Xét nghiệm HPV định kỳ là cách duy nhất giúp chị em phụ nữ biết mình có bị nhiễm HPV hay không. Đây cũng là biện pháp tầm soát giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ để có phương án điều trị kịp thời, nâng cao tỷ lệ khỏi bệnh.
Bên cạnh đó, việc phổ cập tiêm phòng ngừa HPV sẽ giúp chị em được bảo vệ trước virus này, đồng thời cải thiện miễn dịch cộng đồng, giảm tỷ lệ lưu hành của virus HPV.
4. Các triệu chứng nhiễm HPV
Phần lớn những người bị nhiễm HPV không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh nhân có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Mụn cóc sinh dục (còn gọi là sùi mào gà) ở âm hộ, âm đạo, cổ tử cung hoặc hậu môn. Mụn cóc thường có màu hồng hoặc xám, mềm và ẩm ướt.
- Ngứa hoặc rát ở vùng sinh dục.
- Chảy máu âm đạo bất thường, đặc biệt là sau khi quan hệ tình dục.
- Đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục.
Nếu gặp phải các triệu chứng trên, chị em nên đi khám phụ khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
5. Lời khuyên của bác sĩ
Virus HPV là mối đe dọa tiềm ẩn cho sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ, đặc biệt là phụ nữ. Tuy nhiên, với kiến thức và biện pháp phòng ngừa phù hợp, chúng ta có thể chung tay đẩy lùi nguy cơ do HPV gây ra. Để phòng ngừa nhiễm HPV, các bác sĩ khuyến cáo:
- Tiêm phòng vắc xin HPV cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9-26 tuổi. Vắc xin có thể bảo vệ chống lại các chủng HPV gây ung thư cổ tử cung và mụn cóc sinh dục.
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV.
- Tránh quan hệ với nhiều bạn tình
- Khám sàng lọc ung thư cổ tử cung định kỳ bằng xét nghiệm Pap và xét nghiệm HPV.
Phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do HPV gây ra.
Virus HPV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tỷ lệ người chưa quan hệ có bị nhiễm HPV thấp hơn so với nhóm đã quan hệ tình dục. Con đường lây lan chính của HPV là qua tiếp xúc trực tiếp với da hoặc niêm mạc bị nhiễm virus.
Nếu chị em có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên hoặc lo lắng về các bệnh phụ khoa, hãy đặt lịch khám tại Phòng khám Chuyên khoa Siêu âm Sản Phụ khoa để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị kịp thời. Hãy luôn chăm sóc và yêu thương bản thân, vì sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi chúng ta.
Nếu còn thắc mắc về tình trạng này hay những câu hỏi về bệnh phụ khoa, bạn hãy liên hệ qua Zalo Phòng khám Chuyên khoa Siêu âm Sản Phụ khoa, đội ngũ bác sĩ sẽ hỗ trợ tư vấn và giải đáp trực tiếp nhé!
