Nội mạc tử cung dày gây rong kinh là tình trạng phổ biến ở nữ giới độ tuổi sinh sản. Biểu hiện thường thấy là chu kỳ kinh nguyệt kéo dài, lượng máu kinh nhiều hơn bình thường. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm.
1. Nội mạc tử cung dày là gì?
Nội mạc tử cung hay còn gọi là niêm mạc tử cung, là lớp mô mềm mại bao phủ bên trong lòng tử cung. Khác với niêm mạc của các cơ quan khác trong cơ thể, nội mạc tử cung có khả năng thay đổi độ dày tùy theo từng giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt.
Sau khi kết thúc kỳ kinh, nội mạc tử cung sẽ dần tăng độ dày để tạo môi trường thuận lợi cho quá trình thụ thai và làm tổ của phôi thai. Trong trường hợp không có sự thụ tinh xảy ra, lớp nội mạc này sẽ bong tróc và được đào thải ra ngoài cơ thể qua âm đạo dưới dạng máu kinh.
Nội mạc tử cung bình thường có cấu trúc xốp và mềm mịn. Ở nửa đầu của chu kỳ, độ dày của nội mạc tương đối mỏng và sẽ tăng dần, đạt đến ngưỡng lý tưởng vào giữa và cuối chu kỳ. Thông thường, độ dày trung bình của nội mạc tử cung dao động từ 12 – 15mm.
Khi nội mạc tử cung có độ dày vượt quá 20mm, người ta gọi đó là tình trạng dày nội mạc tử cung (hay còn được biết đến với tên gọi tăng sản hoặc quá sản nội mạc tử cung). Ngược lại, nội mạc tử cung quá mỏng cũng là một dấu hiệu bất thường.
Cả hai trường hợp này đều có thể tác động tiêu cực đến khả năng thụ thai và mang thai của phụ nữ. Chính vì vậy, việc phát hiện và điều trị sớm những bất thường của nội mạc tử cung là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa nguy cơ vô sinh, hiếm muộn cũng như nhiều biến chứng khác.
2. Nguyên nhân khiến nội mạc tử cung dày gây rong kinh
Tình trạng nội mạc tử cung dày gây rong kinh thường bị nhiều người bỏ qua. Trên thực tế, niêm mạc tử cung chính là nguồn gốc sinh ra máu kinh. Nội mạc tử cung càng dày thì lượng máu kinh ra ngoài càng nhiều, thậm chí kéo dài hơn 7 ngày.
Rong kinh được định nghĩa là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt kéo dài bất thường, vượt quá khoảng thời gian 3 – 5 ngày như bình thường. Lượng máu kinh mất đi cũng thường nhiều hơn 80ml. Đối với những phụ nữ bị quá sản nội mạc tử cung, hiện tượng rong kinh gần như là điều không thể tránh khỏi.
Phụ nữ có sức khỏe tốt ít khi mắc phải tình trạng dày nội mạc tử cung. Nguyên nhân chủ yếu gây ra hiện tượng này thường là do sự mất cân bằng giữa hai loại hormone estrogen và progesterone, thường do tăng sản xuất estrogen làm cho niêm mạc tử cung dày lên.
Sự rối loạn nội tiết có thể xuất phát từ các vấn đề sức khỏe như:
- Thừa cân, béo phì
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Sử dụng các loại thuốc có chứa thành phần là hormone sinh dục nữ estrogen
- Lạm dụng thực phẩm chức năng có chứa nội tiết tố nữ
Như vậy, có thể thấy rong kinh thường đi kèm với tình trạng nội mạc tử cung dày. Việc áp dụng phương pháp điều trị thích hợp sẽ giúp kiểm soát độ dày của nội mạc tử cung, qua đó ổn định chu kỳ kinh nguyệt và cải thiện triệu chứng của rong kinh.
3. Phương pháp điều trị nội mạc tử cung dày gây rong kinh
Xác định chính xác căn nguyên gây ra tình trạng rong kinh là yếu tố then chốt để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Trong trường hợp tăng sản nội mạc tử cung, mục tiêu chính là cân bằng lại nồng độ estrogen và progesterone, từ đó kiểm soát sự phát triển quá mức của niêm mạc tử cung.
Khi độ dày nội mạc tử cung được điều chỉnh về mức bình thường, thời gian hành kinh cũng như lượng máu kinh sẽ giảm một cách đáng kể. Hơn nữa, sự ổn định của nội tiết tố còn có tác dụng điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, giảm thiểu những triệu chứng khó chịu như đau thắt lưng, đau vùng chậu, chóng mặt, mệt mỏi…
Dưới đây là một số biện pháp điều trị thường được áp dụng cho trường hợp nội mạc tử cung dày gây rong kinh:
3.1. Kiểm soát cân nặng
Thừa cân và béo phì là một trong những tác nhân gây rối loạn nội tiết tố, dẫn đến tình trạng dày nội mạc tử cung. Do đó, phụ nữ bị quá sản niêm mạc tử cung cần chú trọng việc điều chỉnh cân nặng để cân bằng lại nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể.
Để giảm cân hiệu quả, phụ nữ nên tăng cường các hoạt động thể chất như aerobic, chạy bộ, đánh cầu lông, yoga… Những bộ môn thể thao này không chỉ đốt cháy mỡ thừa mà còn giúp nâng cao sức bền và tính linh hoạt của cơ thể.
Song song với chế độ tập luyện, dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình loại bỏ lượng mỡ dư thừa. Kết hợp với một chế độ ăn khoa học là sự tập luyện chăm chỉ sẽ giúp chị em hình thành và duy trì thân hình cân đối và cân nặng hợp lý.
Hiện nay có khá nhiều phương pháp ăn kiêng được ưa chuộng như eat-clean, ăn chay, Keto… Tuy nhiên, giảm cân là một quá trình lâu dài nên cần tìm hiểu kỹ lưỡng để lựa chọn được chế độ ăn phù hợp với thể trạng và lối sống của bản thân.
Nguyên tắc cơ bản để giảm cân là tạo ra sự thâm hụt calo, vì vậy nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng nhưng ít calo như rau củ, trái cây, thịt nạc, cá… Đồng thời, chị em nên hạn chế tối đa những thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo. Bên cạnh đó, việc uống đủ nước, ăn đúng bữa và chia nhỏ khẩu phần ăn cũng góp phần hỗ trợ quá trình trao đổi chất, tiêu hóa thức ăn hiệu quả hơn.
3.2. Điều trị các bệnh phụ khoa
Những bệnh phụ khoa như đa nang buồng trứng thường gắn liền với tình trạng dày niêm mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung gây rong kinh. Trong trường hợp này, việc điều trị triệt để các vấn đề phụ khoa càng sớm càng tốt để tránh những hậu quả nghiêm trọng.
Khi sức khỏe sinh sản được cải thiện, độ dày của nội mạc tử cung sẽ dần ổn định. Qua đó, người bệnh có thể kiểm soát được những cơn hành kinh dai dẳng, lượng máu kinh ra nhiều dẫn đến tình trạng hạ huyết áp, ngất xỉu.
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ như kiêng giao hợp, vệ sinh vùng kín đúng cách và thay mới quần lót nếu cần thiết. Việc chăm sóc “cô bé” trong thời gian rong kinh đặc biệt quan trọng để phòng ngừa sự phát triển của vi khuẩn, nấm gây viêm âm đạo, viêm cổ tử cung.
3.3. Sử dụng thuốc điều trị rong kinh
Ngoài việc tập trung điều trị nguyên nhân gốc rễ, các bác sĩ cũng thường kê đơn thuốc nhằm mục đích kiểm soát triệu chứng rong kinh. Thuốc có tác dụng cầm máu, điều hòa nội tiết và ổn định chu kỳ kinh nguyệt.
Bên cạnh đó, tình trạng dày nội mạc tử cung khiến tử cung phải co bóp mạnh gây ra cơn đau bụng dữ dội (thống kinh). Vì vậy, thuốc cũng được sử dụng để giảm đau và cải thiện các triệu chứng khó chịu trong những ngày “đèn đỏ”.
Một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị nội mạc tử cung dày gây rong kinh:
- Thuốc giảm đau: Thuốc chống co thắt hay thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) có thể giúp giảm đau bụng kinh hiệu quả. Ngoài tác dụng giảm đau, NSAIDs còn có khả năng ức chế sản sinh prostaglandin, từ đó hạn chế tình trạng co thắt tử cung.
- Thuốc tránh thai đường uống: Phần lớn phụ nữ bị rong kinh đều được chỉ định dùng thuốc tránh thai có chứa cả estrogen và progestin. Thuốc có tác dụng cân bằng nội tiết, ổn định chu kỳ kinh nguyệt, qua đó làm giảm chứng rong kinh, cường kinh.
- Viên uống bổ sung: Rong kinh kéo dài có thể dẫn đến thiếu máu, suy nhược cơ thể… Do đó, bác sĩ sẽ bổ sung thêm các loại thuốc giàu chất sắt, vitamin C, vitamin E, kẽm… Những dưỡng chất này có vai trò quan trọng trong việc tạo máu, tăng sức đề kháng, phòng ngừa tình trạng mệt mỏi, kiệt sức do mất máu.
4. Phòng ngừa nội mạc tử cung dày gây rong kinh
Rong kinh là một căn bệnh phụ khoa khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đối với trường hợp dày nội mạc tử cung, nguy cơ mắc lại rong kinh sau một thời gian điều trị là rất cao, đặc biệt là ở những bệnh nhân bị hội chứng buồng trứng đa nang. Chính vì vậy, sau khi hoàn thành liệu trình điều trị, chị em cần chủ động thực hiện một số biện pháp phòng ngừa như sau:
- Thực hiện khám rong kinh định kỳ 6 tháng/lần, nhất là khi có các dấu hiệu bất thường như đa nang buồng trứng, u xơ tử cung, u nang buồng trứng… Những phụ nữ từng bị rong kinh cũng nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm những vấn đề tiềm ẩn.
- Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu cholesterol, đường, chất béo. Tăng cường bổ sung rau xanh, hoa quả, thịt nạc và uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để duy trì cân nặng hợp lý.
- Dành tối thiểu 30 phút một ngày để thực hiện các hoạt động thể chất. Tập thể dục đều đặn giúp kiểm soát cân nặng và tránh những biến động về nội tiết tố.
- Từ bỏ thói quen hút thuốc lá, uống rượu, bia. Ngoài ra, phụ nữ thường xuyên bị rối loạn hormone cũng nên hạn chế dung nạp quá nhiều cà phê, trà đặc và đồ uống có chứa caffeine.
- Chú trọng vệ sinh vùng kín, thay quần lót định kỳ 3 – 6 tháng/lần. Nên giặt đồ lót bằng tay và phơi dưới ánh nắng để diệt sạch vi khuẩn, nấm gây bệnh.
- Quan hệ tình dục an toàn, tuân thủ lối sống lành mạnh. Sử dụng biện pháp tránh thai và định kỳ khám sức khỏe sinh sản 1 – 2 lần/năm.
- Bổ sung sắt ít nhất 3 tháng/năm để kích thích quá trình tạo máu, ngăn ngừa tình trạng thiếu máu do rong kinh. Ngoài ra, có thể cung cấp sắt, kẽm cùng các khoáng chất cần thiết khác thông qua thực đơn cân bằng, đa dạng.
Nội mạc tử cung dày gây rong kinh là một tình trạng bệnh lý phổ biến nhưng ít được chú ý. Nếu tình trạng rong kinh xuất hiện liên tục trong 2 chu kỳ trở lên, chị em nên chủ động đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và phát hiện nguyên nhân, điều trị sớm. Kết hợp điều trị đúng cách và chăm sóc sức khỏe sinh sản hợp lý sẽ giúp cân bằng hormone, ổn định chu kỳ kinh nguyệt một cách tối ưu.
5. Rong kinh như thế nào phải gặp bác sĩ?
Rong kinh kéo dài có thể gây ra thiếu máu, mệt mỏi, suy nhược cơ thể. Nếu tình trạng này xuất hiện liên tục trong 2 chu kỳ kinh nguyệt, chị em nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được thăm khám và tư vấn điều trị.
Trong quá trình khám rong kinh, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết như siêu âm, nội soi để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng rong kinh. Nếu phát hiện nội mạc tử cung dày, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Việc điều trị sớm sẽ giúp cải thiện tình trạng nội mạc tử cung dày gây rong kinh, giảm nguy cơ thiếu máu và các biến chứng nguy hiểm. Bên cạnh đó, chị em cũng cần thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và tập luyện để duy trì sức khỏe sinh sản.
Khi gặp phải tình trạng nội mạc tử cung dày gây rong kinh, chị em cần đi khám rong kinh càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc điều trị sớm sẽ giúp cải thiện tình trạng rong kinh, giảm nguy cơ thiếu máu và các biến chứng nguy hiểm.
Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, chị em có thể đặt lịch khám với BSCKII Lê Thị Quyên – Nguyên phó khoa phụ 2, BV Phụ sản Trung Ương tại đây để được khám và điều trị.
