Hiện tượng nổi cục ở mép âm đạo gây đau nhức là một trong những vấn đề sức khỏe khiến nhiều chị em lo lắng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những nguyên nhân phổ biến gây ra mép âm đạo nổi cục đau nhức và các phương pháp điều trị tương ứng.
1. Câu hỏi của người bệnh
Câu hỏi của người bệnh: “Mọi người giúp em với ạ, em bị nổi cục sưng đau nhức mấy hôm nay cạnh bên mép phải âm đạo nhưng tại em đang có kinh nên chưa đi khám được. Mà em đau quá, khó khăn trong đứng ngồi thì em có đi khám luôn được không hay phải đợi hết kinh ạ”
2. Bác sĩ trả lời: Nổi cục ở mép âm đạo là bệnh gì?
Bác sĩ BSCKII Đỗ Thị Ngọc Lan – Nguyên trưởng khoa Phụ 1, BV Phụ Sản Trung Ương giải đáp về tình trạng nổi cục ở âm đạo gây đau nhức qua bài viết dưới đây:
2.1. Nổi cục ở mép âm đạo là biểu hiện của bệnh gì?
Nổi cục ở mép âm đạo gây sưng đau có thể là dấu hiệu của viêm tuyến Bartholin. Ở giai đoạn đầu, tình trạng này có thể chỉ gây sưng đau nhẹ, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể phát triển thành áp xe và nhiễm trùng.
Để giảm nguy cơ biến chứng, bạn nên vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng dung dịch vệ sinh chuyên dụng, giặt đồ lót bằng tay và hạn chế quan hệ tình dục. Nếu cần quan hệ, hãy sử dụng bao cao su từ đầu đến cuối.
Chị em hãy sớm đi khám phụ khoa và chọn bác sĩ uy tín, có chuyên môn và kinh nghiệm để bác sĩ có thể quan sát trực tiếp tổn thương và đề ra phương pháp điều trị phù hợp với bạn.
2.2. Viêm tuyến Bartholin là bệnh gì?
Tuyến Bartholin là tuyến nhỏ hình cầu, có đường kính khoảng 1cm, nằm dưới da ở hai bên âm đạo. Tuyến này được tạo thành từ các tế bào trụ tiết nhầy, có nhiệm vụ tiết ra chất dịch nhầy giúp giữ ẩm và bôi trơn âm đạo trong quá trình quan hệ tình dục.
Khi tuyến Bartholin bị viêm, nó thường biểu hiện dưới dạng u nang. Mức độ nghiêm trọng của bệnh phụ thuộc vào kích thước của u nang và dựa vào đó, bác sĩ sẽ đánh giá xem nang tuyến có bị nhiễm trùng không, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây viêm tuyến Bartholin thường là do các ống tuyến bị tắc nghẽn trong khi tuyến vẫn tiết dịch nhầy, dẫn đến sự tắc nghẽn dịch tiết trong tuyến. Nguyên nhân của sự tắc nghẽn này có thể là nhiễm trùng do các vi khuẩn lây qua đường tình dục như Chlamydia, lậu, hoặc vi khuẩn đường ruột như Escherichia coli (E.coli), hoặc do chấn thương vùng sinh dục.
Phụ nữ ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị viêm tuyến Bartholin, nhưng tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở những phụ nữ từ 20-29 tuổi. Do đó, việc nổi cục ở mép âm đạo cũng là nguy cơ gây viêm tuyến Bartholin. Các yếu tố tăng nguy cơ viêm tuyến Bartholin bao gồm:
- Phụ nữ đang mang thai.
- Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường.
- Quan hệ tình dục không an toàn, việc này tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và lây nhiễm qua đường tình dục.
2.3. Mức độ nguy hiểm của Viêm tuyến Bartholin
Ở giai đoạn đầu của bệnh lý, khi các nang tuyến Bartholin còn nhỏ, chúng thường không có bất kỳ triệu chứng nào. Các nang này thường chỉ được phát hiện khi người bệnh cảm thấy nổi cục ở mép âm đạo hoặc khi bác sĩ phát hiện trong quá trình khám phụ khoa.
Tuy nhiên, nếu viêm tuyến Bartholin tiến triển và nang tuyến có kích thước lớn hơn 1cm, chúng có thể gây đau và khó chịu, đặc biệt khi ngồi hoặc trong lúc quan hệ tình dục.
Khi nang tuyến này bị nhiễm trùng, chúng sẽ trở nên sưng, cứng và chứa đầy mủ. Lúc này, bạn có thể có triệu chứng sốt, cảm giác đau dữ dội và khó khăn khi ngồi hoặc di chuyển. Nang tuyến bị nhiễm trùng thường phát triển thành áp xe rất nhanh, chỉ trong vòng 2-4 ngày.
Viêm tuyến Bartholin có thể khiến tuyến ngừng tiết chất nhờn vào âm đạo, gây ra cảm giác đau rát khi quan hệ tình dục. Ngoài ra, viêm tuyến cũng có thể kích thích bàng quang, dẫn đến rối loạn tiểu tiện. U nang hoặc áp xe tuyến Bartholin thường xuất hiện ở một bên của cửa âm đạo.
Để đánh giá mức độ nguy hiểm của viêm tuyến Bartholin, bạn cần theo dõi các yếu tố như mức độ viêm nhiễm, khả năng nhiễm trùng và mức độ đau đớn mà người bệnh trải qua. Điều này sẽ giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.
2.4. Viêm tuyến Bartholin có tự khỏi không?
Nếu nang tuyến Bartholin nhỏ và không có triệu chứng như đau hay chảy mủ, chúng có thể tự biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên, bạn vẫn cần thăm khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi sự phát triển của nang.
Đối với những trường hợp nổi cục ở mép âm đạo, tuyến Bartholin sưng và viêm nhẹ, có thể sử dụng phương pháp rửa bằng nước nóng nhiều lần trong ngày để giúp các nang nhanh vỡ. Chườm nóng bằng gạc cũng có thể giảm các triệu chứng. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh kết hợp với thuốc giảm đau và chống viêm để giảm đau và làm tan khối u nang.
Khi nang tuyến đã lớn, gây áp xe, sưng, đau, nhiễm trùng và chảy mủ, sẽ có hai phương pháp điều trị phổ biến hiện nay:
- Rạch nang tuyến Bartholin: Bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê tại chỗ, sau đó dùng dao mổ để rạch một đường nhỏ trên u nang, cho phép dịch thoát ra ngoài. Sau đó, bác sĩ sẽ khâu lại quanh vùng mép nang bằng chỉ tự tiêu để tái tạo lại phần nang tuyến.
- Bóc nang tuyến Bartholin: Phương pháp này loại bỏ hoàn toàn nang tuyến Bartholin. Sau thủ thuật, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau và thuốc chống viêm để giảm sưng đau và ngăn ngừa nhiễm trùng. Bạn cũng cần sử dụng dung dịch vệ sinh có tính sát trùng để vệ sinh sạch sẽ vùng sinh dục.
2.5. Cách điều trị Viêm tuyến Bartholin
Tùy vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ sẽ đề xuất phương án điều trị thích hợp.
Các nang nhỏ, không có triệu chứng như đau hoặc chảy mủ, có thể tự biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn nên khám định kỳ để theo dõi sự phát triển của nang.
Với các trường hợp nổi cục ở mép âm đạo sưng viêm nhẹ, phương pháp tắm nước nóng nhiều lần trong ngày có thể giúp khối u nang nhanh tiêu đi. Chườm nóng bằng gạc cũng có thể giảm các triệu chứng. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh kết hợp với thuốc giảm đau và chống viêm để giảm đau và làm tan u nang.
Khi nang tuyến Bartholin phát triển thành áp xe lớn, gây sưng, đau, nhiễm trùng và chảy mủ, có hai phương pháp điều trị phổ biến:
Rạch Nang Tuyến Bartholin: Bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê, sau đó dùng dao mổ rạch một đường nhỏ trên u nang để dịch thoát ra ngoài. Sau đó sẽ thực hiện khâu lại vết thương.
Bóc Nang Tuyến Bartholin: Đây là thủ thuật cắt bỏ hoàn toàn nang tuyến Bartholin. Quy trình bao gồm các bước:
- Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ phẫu thuật, thuốc và bông băng cần thiết.
- Bước 2: Sau khi xác định vị trí nang tuyến Bartholin, bác sĩ sẽ rạch một đường phù hợp. Vị trí rạch có thể là: giữa nếp gấp môi lớn và môi bé, bờ môi lớn ở chỗ căng phồng của tuyến Bartholin, hoặc mặt ngoài môi lớn.
- Bước 3: Bác sĩ sẽ tiến hành bóc tách nang tuyến. Do mặt ngoài của nang khó bóc tách hơn, bác sĩ cần cẩn thận để tránh làm vỡ khối viêm và ngăn dịch mủ thoát ra ngoài.
- Bước 4: Sau khi bóc tách xong, bác sĩ sẽ cầm máu, thường bằng cách khâu đáy khoang bóc tách bằng chỉ Vinyl. Nếu bệnh nhân chảy máu nhiều hoặc có mủ, bác sĩ sẽ đặt dụng cụ để dẫn lưu chất lỏng ra ngoài.
Những phương pháp này nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
3. Lời khuyên của bác sĩ
Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng như bẹn nổi hạch kèm theo sốt, sờ thấy nổi cục ở mép âm đạo và có mủ chảy ra, hoặc nếu bạn là phụ nữ trên 40 tuổi và phát hiện mép âm đạo nổi cục đau nhức, điều quan trọng là bạn nên đến gặp bác sĩ phụ khoa ngay lập tức.
Những dấu hiệu này có thể cảnh báo rằng viêm tuyến Bartholin đã tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng, đòi hỏi phải được can thiệp y tế kịp thời. Việc thăm khám sớm khi bạn gặp tình trạng này không chỉ giúp xác định chính xác tình trạng viêm tuyến Bartholin mà còn giúp bác sĩ tiến hành các kiểm tra cần thiết để loại trừ những nguy cơ tiềm ẩn khác.
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, siêu âm hoặc xét nghiệm vi khuẩn để đánh giá mức độ nhiễm trùng và tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất, có thể bao gồm dùng thuốc kháng sinh, giảm đau, hoặc can thiệp phẫu thuật nếu cần thiết.
[block id=”6049″]
