Nhiều chị em phụ nữ đặt ra thắc mắc rằng: “Rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh không?” nhưng chưa được giải đáp cụ thể. Bài viết sau sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và những vấn đề xoay quanh tình trạng rối loạn nội tiết cùng triệu chứng chậm kinh.
1. Nguyên nhân chậm kinh
Thông thường, chậm kinh là dấu hiệu đầu tiên của việc mang thai, nhưng trên thực tế cũng có nhiều nguyên nhân chậm kinh khác nhau. Những bất thường về kinh nguyệt đều là dấu hiệu cảnh báo các bệnh phụ khoa, bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh sản và tình trạng sức khỏe tổng thể của người phụ nữ.
Vậy rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh không? Cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Một số các nguyên nhân gây nên hiện tượng chậm kinh ở chị em phụ nữ được thống kê như sau:
- Mang thai:
Mang thai là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến chậm kinh ở phụ nữ. Khi trứng gặp tinh trùng tạo thành hợp tử và làm tổ ở tử cung, không xảy ra hiện tượng niêm mạc bị bong tróc khi đó phụ nữ sẽ không thấy kinh nguyệt xuất hiện như những chu kỳ kinh thông thường.
Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp chậm kinh đều là dấu hiệu mang thai. Chị em nên sử dụng que thử thai và các xét nghiệm chuyên sâu tại các đơn vị y tế uy tín để xác định chính xác tình trạng mang thai của mình.
- Chế độ ăn kiêng và tập thể dục khắc nghiệt để giảm cân:
Một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên có thể mang lại điều kỳ diệu cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu cơ thể lao lực trong chế độ luyện tập và ăn kiêng đến mức chỉ số BMI của cơ thể dưới ngưỡng 19, cơ thể sẽ giảm sản xuất hormone estrogen – Một loại hormone quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển và làm dày lên của niêm mạc tử cung, từ đó dẫn đến sự chậm kinh hoặc không có kinh nguyệt.
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS):
Hội chứng PCOS là sự mất cân bằng nội tiết tố gây cản trở khả năng rụng trứng của cơ thể, dẫn đến tình trạng chậm kinh hoặc không có kinh nguyệt. Nếu không được can thiệp và điều trị sớm, bệnh lý PCOS có thể gây ra mất cân bằng hormone và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe phụ nữ, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm khác như tim mạch, đái tháo đường và các bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh sản.
- Tình trạng căng thẳng quá mức, nghiêm trọng:
Tình trạng căng thẳng nặng nề không chỉ làm suy giảm sức khỏe tổng thể của chị em phụ nữ mà còn có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt như chậm hoặc vô kinh.
Những căng thẳng ở mức độ nhẹ hằng ngày thường không ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt nhưng những yếu tố gây căng thẳng mức độ nghiêm trọng sẽ gây mất cân bằng hormone do các hormone Cortisol và Adrenaline được sản sinh quá mức.
- Tác dụng phụ không mong muốn của một số thuốc:
Việc thay đổi chủng loại và liều lượng thuốc mà chị em sử dụng cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
Một số nhóm thuốc điển hình có kèm tác dụng phụ chậm kinh được liệt kê như: Thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc hóa trị, thuốc nội tiết tố, Corticoid,…
- Chất kích thích:
Thói quen uống nhiều rượu, bia và hút thuốc lá ở một số phụ nữ cũng dễ trở thành nguyên nhân gây nên tình trạng chậm kinh. Do trong rượu, bia có Nicotine gây tác động tiêu cực đến các bộ phận thuộc cơ quan vùng chậu như tử cung, âm đạo, bàng quang,… ảnh hưởng đến sự phát triển của lớp nội mạc, niêm mạc tử cung.
Hơn nữa, thói quen sử dụng thuốc lá lâu ngày còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến ống dẫn trứng, làm giảm số lượng trứng và chất lượng trứng, dễ dẫn đến nguy cơ vô sinh ở phụ nữ.
- Tiền mãn kinh:
Trong thời kỳ tiền mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt xảy ra không đều do trong cơ thể bắt đầu có sự thay đổi, lượng estrogen sản sinh ít hơn. Độ tuổi mãn kinh trung bình là 51, thời kỳ tiền mãn kinh thường bắt đầu vào 40 hoặc 50 tuổi.
Thông thường, thời kỳ tiền mãn kinh cũng đi kèm với các triệu chứng khác như mất ngủ, thay đổi tâm trạng, khô âm đạo,…
- Bệnh lý phụ khoa:
Một số bệnh lý phụ khoa ở phụ nữ như suy buồng trứng, u xơ tử cung, viêm buồng trứng, viêm âm đạo,…. có thể là nguyên nhân khiến tình trạng chậm kinh. Do đó, nếu tình trạng chậm kinh xảy ra, chị em phụ nữ nên đến bệnh viện hoặc phòng khám để kiểm tra, vì có thể đó là dấu hiệu cảnh báo.
- Tình trạng bất thường ở tuyến giáp:
Tuyến giáp có nhiệm vụ giúp điều chỉnh, kiểm soát sản sinh hormone. Bất kỳ vấn đề nào xảy ra với tuyến giáp như tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) hoặc hoạt động suy yếu (suy giáp) đều có thể làm chậm kinh.
- Rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh:
Thực tế, nhiều nghiên cứu khẳng định rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh ở phụ nữ. Khi các nội tiết tố trong cơ thể bị mất cân bằng, chu kỳ kinh nguyệt có thể bị ảnh hưởng.
Rối loạn nội tiết tố như tăng hoặc giảm hormone tuyến giáp, tăng prolactin hoặc suy giảm hormone nữ như estrogen và progesterone có thể dẫn đến chậm kinh. Việc xác định chính xác nguyên nhân rối loạn nội tiết tố là cần thiết để điều trị hiệu quả tình trạng chậm kinh.
Vì vậy, chị em nên thực hiện khám phụ khoa sớm nhất để được các bác sĩ chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp khi gặp tình trạng rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh.
2. Rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh không?
Nội tiết tố hay còn gọi là hormone, là các chất điều phối chức năng khác nhau trong cơ thể thông qua đường truyền tín hiệu từ máu đến các cơ quan.
Nội tiết tố ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của nhiều cơ quan, đồng thời kiểm soát các quá trình trao đổi chất, cân bằng nội môi, tăng trưởng và phát triển, sinh sản, điều chỉnh tâm trạng và điều hòa giấc ngủ.
Các tuyến chuyên biệt tạo nên hệ thống nội tiết và giải phóng hầu hết các hormone trong cơ thể. Hệ thống nội tiết bao gồm: Vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến tùng, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến thượng thận, tuyến tụy, buồng trứng, tinh hoàn.
Nội tiết tố nữ được sản sinh nhiều ở buồng trứng và phần nhỏ ở nhau thai, tuyến thượng thận. Hai hormone sinh dục nữ chính là progesterone cùng estrogen. Mặc dù testosterone được cho là nội tiết tố nam nhưng ở phụ nữ cũng sản xuất lượng nhỏ.
- Estrogen: Nội tiết tố nữ chính. Chúng được sản sinh nhiều từ buồng trứng, lượng nhỏ được sản xuất ở tuyến thượng thận, các tế bào mỡ và từ nhau thai khi mang thai. Estrogen đóng vai trò lớn trong sự phát triển cơ quan sinh dục và đối với các giai đoạn tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt, thai kỳ và mãn kinh ở phụ nữ.
- Progesterone: Buồng trứng sản xuất progesterone sau giai đoạn rụng trứng và từ nhau thai trong thời kỳ mang thai. Progesterone đóng vai trò quan trọng trong các quá trình chuẩn bị thụ tinh, thai kỳ và ức chế sản xuất estrogen sau khi rụng trứng
Vì một số nguyên nhân như chấn thương, biến đổi ADN, sử dụng thuốc, khối u của tuyến mà mất cân bằng nội tiết tố, khi đó lượng hormone estrogen bị hạn chế sản sinh dẫn đến nhiều triệu chứng phụ khoa khác nhau mà điển hình là chậm kinh. Do đó, rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh và các chị em phụ nữ cần đặc biệt chú ý.
3. Cách cân bằng nội tiết tố
Khi xuất hiện tình trạng mất cân bằng nội tiết tố chính là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý và rối loạn của cơ thể người phụ nữ. Để điều chỉnh nội tiết trở lại bình thường nên có sự tham vấn từ các chuyên gia có chuyên môn.
Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên tình trạng rối loạn nội tiết tố, để lựa chọn khắc phục tình phải phụ thuộc vào nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh, tình trạng bệnh và chẩn đoán của bác sĩ. Một số phương pháp hiệu quả được tổng hợp có thể áp dụng điều trị rối loạn nội tiết:
3.1. Liệu pháp thay thế hormone – nội tiết tố
Liệu pháp nội tiết tố thường được áp dụng để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt bao gồm sử dụng các biện pháp miếng dán, tránh thai ngừa thai, vòng âm đạo và dụng cụ tử cung nội tiết tố. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và kê đơn những loại thuốc này và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng đối tượng.
Chẳng hạn như sử dụng thuốc kháng Androgen ngăn chặn tác động quá mức của hormone sinh dục nam testosterone ở phụ nữ mắc hội chứng PCOS, viên nén Progesterone được sử dụng ngăn chặn tình trạng rong kinh,…
3.2. Thay đổi thói quen sinh hoạt
Việc thay đổi thói quen sinh hoạt, lối sống hằng ngày không chỉ giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt mà còn hỗ trợ nâng cao sức khỏe tổng thể ở người phụ nữ. Đối với trường hợp phụ nữ mắc hội chứng PCOS, vì tế bào mỡ sản sinh estrogen nên phương pháp được khuyến nghị là giảm cân (cụ thể 10% khối lượng cơ thể).
Ngoài ra, một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng và việc thực hiện thường xuyên các hoạt động thể dục cũng có thể cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể và giúp duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
Khi đến thăm khám tại các bệnh viện hoặc phòng khám, cần trao đổi kỹ với bác sĩ về các loại thuốc, thực phẩm bổ sung đang sử dụng để có thể được tư vấn về phương pháp điều trị hợp lý nhất.
3.3. Phương pháp khác
Nếu nguyên nhân dẫn đến rối loạn nội tiết tố xuất phát từ vấn đề bất thường như khối u trên các tuyến, cơ quan của cơ thể, phẫu thuật có thể được bác sĩ đề xuất để loại sớm nhất hoặc các loại thuốc nội tiết tố được kê để giảm nồng độ hormone quá cao hoặc quá thấp.
4. Điều trị chậm kinh như thế nào?
Khi điều trị chậm kinh, bác sĩ thường thực hiện một loạt các xét nghiệm để chẩn đoán và tìm được nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các xét nghiệm bao gồm:
- Thử thai: Đây là một xét nghiệm đơn giản để xác định có mang bầu hay không.
- Kiểm tra chức năng tuyến giáp: Đo lượng hormone kích thích tuyến giáp (TSH) trong máu để kiểm tra tuyến giáp hoạt động bình thường hay không.
- Kiểm tra chức năng buồng trứng: Đo lượng hormone kích thích nang trứng (FSH) và chỉ số dự trữ buồng trứng AMH trong máu để đánh giá hoạt động của buồng trứng.
- Xét nghiệm prolactin: Đo nồng độ hormone prolactin để xác định có sự xuất hiện của khối u tuyến yên hay không.
- Xét nghiệm nội tiết tố nam: Kiểm tra mức độ hormone nam trong máu để phát hiện các dấu hiệu có liên quan đến hormone nam, như lông mặt dày và giọng nói trầm xuống.
Sau đó, dựa trên các dấu hiệu, triệu chứng và kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đề xuất thêm các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để kiểm tra cơ quan nội tạng và phát hiện các bất thường.
Phương pháp điều trị chậm kinh phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Trong một số trường hợp, thuốc tránh thai hoặc liệu pháp hormone khác có thể được sử dụng để khôi phục chu kỳ kinh nguyệt.
Nếu chậm kinh do rối loạn tuyến giáp hoặc tuyến yên, thuốc có thể được sử dụng để điều trị. Trong trường hợp khối u hoặc tắc nghẽn gây ra tình trạng, phẫu thuật có thể được thực hiện.
5. Cách điều hòa chu kỳ kinh nguyệt
Để có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, bạn cần tuân thủ các quy tắc vệ sinh vùng kín để đảm bảo sạch sẽ, đặc biệt là trong những ngày hành kinh và sau quan hệ tình dục. Chị em nên sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ có độ pH phù hợp và tránh việc rửa sâu bên trong âm đạo để ngăn chặn việc virus xâm nhập và gây viêm nhiễm.
Ngoài ra, việc xây dựng và duy trì lối sống lành mạnh là điều cần thiết. Điều này bao gồm ăn uống khoa học, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, thực hiện luyện tập thể dục một cách điều độ và có thời gian nghỉ ngơi và ngủ đủ. Bạn cần tránh xa và không sử dụng các chất kích thích có hại như rượu, bia, cà phê và thuốc lá.
Việc tìm hiểu về các phương pháp thư giãn để tránh căng thẳng và stress kéo dài cũng là quan trọng. Đồng thời, chị em nên tuân thủ lịch hẹn khám phụ khoa định kỳ ít nhất 6 tháng một lần để phát hiện sớm các vấn đề phụ khoa, can thiệp kịp thời và hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản.
Trên đây là tổng hợp các thông tin để trả lời cho câu hỏi “Tình trạng rối loạn nội tiết tố có gây chậm kinh hay không?” mà các chị em phụ nữ đang thắc mắc. Nếu chị em còn bất kỳ thắc mắc rối hoặc đang gặp phải tình trạng chậm kinh có thể liên hệ đặt lịch tại Phòng khám Chuyên khoa Siêu âm Sản Phụ khoa tại đây để được tư vấn và thăm khám chi tiết.
